Τι είναι η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση;
H ΧΑΚ αποτελεί ένα σχετικά συχνό νόσημα, που επηρεάζει δυσμενώς την ποιότητα ζωής των ασθενών. Είναι μία δερματολογική νόσος, που χαρακτηρίζεται από την αιφνίδια εμφάνιση πομφών (εξανθημάτων), ή/και αγγειοοιδήματος καθημερινά ή τις περισσότερες ημέρες, που διαρκούν για τουλάχιστον 6 εβδομάδες, χωρίς εμφανές εξωτερικό ερέθισμα1.
Πιο αναλυτικά, οι πομφοί εμφανίζονται αυτόματα σε οποιαδήποτε επιφάνεια του δέρματος και ποικίλουν σε μέγεθος ή σχήμα. Χαρακτηρίζονται από οίδημα κεντρικά περιβαλλόμενο από ερύθημα, σχεδόν πάντοτε παρουσιάζουν έντονο, ή λιγότερο έντονο κνησμό, αίσθημα νυγμών ή καύσο και έχουν μικρή διάρκεια καθώς συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε 24 ώρες1.
Το αγγειοίδημα χαρακτηρίζεται από πρήξιμο βαθύτερων στιβάδων του δέρματος, εμφανίζεται συνήθως στο πρόσωπο (μάγουλα, χείλη και περιοφθαλμικές περιοχές), στα μαλακά μόρια των άνω-κάτω άκρων (δάχτυλα, παλάμες, πέλματα), στα γεννητικά όργανα και σπανιότερα στη γλώσσα ή το φάρυγγα. Το αγγειοίδημα προκαλεί αίσθημα τάσης και εξαφανίζεται σε περισσότερες από 24 ώρες1.
Πόσο συχνά εμφανίζεται η Χρόνια Αυθόρμητη κνίδωση;
Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες εκτιμάται ότι ο επιπολασμός της ΧΑΚ ανέρχεται στο 0,5–1% του γενικού πληθυσμού, ενώ στα παιδιά ο αντίστοιχος επιπολασμός υπολογίζεται ότι είναι μικρότερος2-5. Η ΧΑΚ μπορεί να εμφανισθεί σε όλες τις ηλικίες, όμως η μεγαλύτερη συχνότητα απαντάται στις ηλικίες μεταξύ 20-40 ετών2, ενώ φαίνεται ότι προσβάλλει περισσότερο (τουλάχιστον σε διπλάσιο ποσοστό) τις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες2.
Πόσο διαρκεί η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση;
Η διάρκεια της ΧΑΚ ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό, εκτιμάται πως η μέση διάρκεια της νόσου είναι 1-5 χρόνια2, ενώ ένας σημαντικός αριθμός ασθενών (τουλάχιστον το 20%) παραμένουν συμπτωματικοί 5-10 χρόνια μετά την έναρξη της νόσου6. Η συνολική διάρκεια της ΧΑΚ φαίνεται ότι μπορεί να είναι μεγαλύτερη σε ασθενείς που διαθέτουν τα εξής χαρακτηριστικά: (1) σοβαρότερη νόσο, (2) αγγειοοίδημα, (3) θετική δερματική δοκιμασία αυτόλογου ορού (αυτοαντιδραστικότητα/ αυτοανοσία) και (4) συνδυασμό με επαγόμενη κνίδωση2.
Πώς επηρεάζεται η ζωή μου από τη Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση;
Η επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής του ατόμου, λόγω της χρόνιας αυθόρμητης κνίδωσης, τόσο σε ψυχολογικό, όσο και σωματικό επίπεδο, είναι συχνά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που θα περίμενε κάποιος. Η ΧΑΚ επηρεάζει την εμφάνισή του ατόμου και δυσχεραίνει τις καθημερινές δραστηριότητες, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα ζωής του2. Η επιβάρυνση αυτή μάλιστα είναι σε αρκετές περιπτώσεις εντονότερη από καταστάσεις απειλητικές για τη ζωή όπως π.χ η καρδιακή νόσος7.
Το άτομο με ΧΑΚ συχνά υποφέρει από έντονη έλλειψη ύπνου λόγω του κνησμού που επιδεινώνεται τη νύχτα, που έχει ως αποτέλεσμα τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας2. Πολλές φορές το άτομο αναγκάζεται να απουσιάζει από την εργασία του, ή το σχολείο. Παράλληλα, παρουσιάζει έντονες ψυχοσωματικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, άγχος, ανησυχία, αίσθημα φόβου και απόρριψης, και συχνά οδηγείται σε κοινωνική απομόνωση8.
H ΧΑΚ αποτελεί μια χρόνια κατάσταση με εξάρσεις και υφέσεις, με σημαντικό κοινωνικό και οικονομικό φορτίο, σοβαρή επιβάρυνση της ποιότητας ζωής του ατόμου, και πρέπει να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Πώς γίνεται η διάγνωση της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης;
Η διάγνωση της ΧΑΚ βασίζεται στην κλινική εξέταση και στη λήψη λεπτομερούς ιστορικού. Οι πρόσφατες Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για το χειρισμό του κνιδωτικού ασθενούς συστήνουν ότι η διάγνωση θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής βήματα: πλήρες ιστορικό ασθενούς, φυσική εξέταση, διαγνωστικό έλεγχο που περιλαμβάνει γενική αίματος, ΤΚΕ και CRP, και αξιολόγηση ενεργότητας, επίπτωσης και ελέγχου της νόσου. Ενδέχεται να απαιτηθούν περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις, βάσει του ιστορικού των ασθενών, για τον αποκλεισμό διαφορικής διάγνωσης9.
Πώς αντιμετωπίζεται η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση;
Στην προσπάθεια αντιμετώπισης της ΧΑΚ και εξάλειψης των συμπτωμάτων, απαιτείται η άμεση και συστηματική συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό, σε συνδυασμό με στενή και τακτική παρακολούθηση. Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξατομικεύεται για κάθε ασθενή, λαμβάνοντας υπόψιν το ιστορικό του ασθενούς, τη βαρύτητα της νόσου και την ανταπόκριση του ασθενούς στις θεραπείες που έχει λάβει. Αυτό που συστήνουν οι ειδικοί σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες οδηγίες, ως θεραπευτικό στόχο στην κνίδωση είναι ο άμεσος και συνεχής έλεγχος των συμπτωμάτων έως ότου αυτά εξαφανισθούν, λαμβάνοντας υπόψη όσο το δυνατόν περισσότερο την ασφάλεια και την ποιότητα ζωής του κάθε ασθενούς.9
Ο ιατρός σας θα σας ενημερώσει για τις υπάρχουσες θεραπευτικές επιλογές, οι οποίες διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: αντιισταμινικά, κορτικοστεροειδή, ενέσιμες βιολογικές θεραπείες και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.9